In navolging van hun Franse ambtgenoot, hebben onze onderwijsministers Arie Slob en Ingrid van Engelshoven scholen gevraagd om aandacht te besteden aan de moord op de Franse leraar Samuel Paty en stil te staan bij het belang van de vrijheid van meningsuiting. “Op welke manier dan ook het beste past, laten we ons solidair tonen.”
Op het eerste zicht een logisch, bijna voor de hand liggend verzoek dat wij als Critical Mass bovendien dringend onderschrijven.
Toch is het belangrijk om rekening te houden met de complexiteit van dit verzoek. Niet alleen vanwege de praktische uitvoering hiervan en de belangrijke keuzes die hieraan ten grondslag liggen, maar vooral omdat deze heftige gebeurtenis nogal wat impact heeft of kan hebben op je eigen docentschap en de rol die jij voor jezelf weggelegd ziet waar het gaat om maatschappelijke vraagstukken.
Een schoolklas bestaat uit gemiddeld 25 leerlingen met allemaal een eigen mening. Daarnaast brengt elke leerling op hun beurt weer 25 gezinnen, families, opvoedingspatronen en een veelvoud aan identiteiten en eigen ervaringen met zich mee, die allemaal meespelen wanneer je het gesprek opent over ‘vrijheid’ en de grenzen die hier automatisch ook bij komen kijken.
Gebaseerd op onze ervaringen op uiteenlopende middelbare scholen en mbo’s, willen we daarom graag een aantal belangrijke observaties delen:
- Weet waar jij zelf staat, maar vooral ook waar je collega’s staan, zodat jullie gezamenlijk dezelfde boodschap uitdragen;
- Ontwikkel een gedeelde visie, die gesteund wordt door de directie;
- Focus in de gesprekken op waarden die je met elkaar deelt en onderzoek wat deze in de praktijk betekenen;
- Onderzoek waar deze waarden (kunnen) schuren en hoe jullie hier dan mee om willen gaan;
- Begrens gedrag dat respectloos is en/of tegen de gemaakte afspraken in gaat, maar nodig leerlingen te allen tijde uit om te vertellen welke behoeften, zorgen of ervaringen schuilgaan achter hun uitspraken;
- Besteed zoveel mogelijk aandacht aan de grote meerderheid in het midden en laat de polen af en toe voor wat het is en probeer geen bruggen te bouwen. Door hierop te focussen, blijf je brandstof voor polarisatie aanleveren, terwijl de grootste beweging vanuit het midden komt;
- Ga deze gesprekken gedurende het hele jaar aan, ook buiten de lessen Maatschappijleer/Maatschappijwetenschappen en zonder acute aanleiding of heftige gebeurtenis als deze.
Ben je docent of schoolleider en zou je graag even met iemand overleggen? Neem dan gerust contact met ons op via info@criticalmass.nl of 030-2714956. Wij kunnen je dan ook meer vertellen over onze projecten, werkvormen en trainingen voor docenten, die wij-zij-denken tegengaan en de sociale veiligheid op school vergroten.
Daarnaast wijzen we je graag op de website ter-info.nl, daar vind je meer informatie over het bespreekbaar maken van terrorisme en politiek geweld in de klas, alsmede een lesbrief over Samuel Paty.