twist
Het is voor leerlingen vaak spannend om in het openbaar te spreken. Met name over, gevoelige controversiële of lastige maatschappelijke thema’s en polariserende onderwerpen.
Met ‘Twist!’ geef je iedere leerling de kans om een bijdrage te leveren aan het gesprek. Je krijgt snel diverse voor- en tegenargumenten op tafel, omdat een leerling zich niet persoonlijk aan de argumenten hoeft te verbinden. Zo creëer je een situatie waarin leerlingen kunnen leren van verschillende perspectieven.
Doorontwikkeling projecten
Binnen onze projecten en zo ook zeker binnen ons project Code MBO zoeken wij continu naar situaties die aansluiten op de belevingswereld van mbo studenten. Door herkenbare en actuele dilemma’s en thema’s te onderzoeken, leren de studenten een mening te vormen en zich te uiten over situaties die schuren in hun leven. We maken gebruik van de huidige Code MBO werkvormen en/of dilemmagames en maken continu nieuwe content, nieuwsitems en ontwikkelen vraagstukken die te maken hebben met thema’s die op dit moment een rol spelen in het leven van een student.
‘Ik zat net in een overgang waarbij ik een deel van mijn vaste baan wilde gaan opzeggen om voor mezelf te gaan beginnen. Ik wilde meer betrokken zijn bij iedereen die iets maakt. En dan het liefst in de richting van films, documentaires en theater. Ik heb namelijk zelf vroeger geacteerd. Ook ben ik inmiddels al 20 jaar docent en heb ik journalistiek gestudeerd dus het leek me geweldig om het culturele met het educatieve te kunnen combineren. Toen ik de oproep voorbij zag komen om scenario’s te schrijven voor Met Andere Ogen viel alles op zijn plek. Het raakte aan educatie, emancipatie, schrijven maar ik mocht zo ook iets maken en verzinnen.
Toen ik Karin aan de telefoon sprak voelde ik meteen een connectie alsof ik haar al heel lang kende. Ik had meteen zin om met haar te gaan werken. Het gevoel zat direct goed en volgens mij was dat wederzijds want ik kreeg de opdracht.’
Situaties van wij-zij denken en polarisatie in de klas zijn vaak situaties waar je je als docent niet goed op kunt voorbereiden. Het kan over allerlei verschillende thema’s en context gaan waar jij mogelijk nog niet alle ins-en-outs van kent en het overkomt je op een moment dat je het niet verwacht of dat het eigenlijk niet goed uitkomt.
Toch is het iets waar je als docent iets mee zal moeten. Studenten vormen nu eenmaal hun eigen kritische meningen en die komen soms lijnrecht tegenover die van de ander of van jou als docent te staan. Dit vraagt van jou als docent om jouw eigen grenzen te bepalen en waarborgen maar ook om ervoor te zorgen dat iedereen zich gehoord en veilig voelt binnen het klaslokaal.
Wij geloven dat het leren omgaan met wij-zij denken en polarisatie in de klas een essentieel onderdeel moet zijn van iedere docentenopleiding. Zodat docenten in wording goed worden voorbereid om deze lastige maar noodzakelijke gesprekken in goede banen te leiden en zodat zij bekend zijn met hun handelingsopties.
train de trainer
Daarom hebben we speciaal voor docentenopleiders een train-de-trainer ontwikkeld van de training ‘Omgaan met wij-zij denken en polarisatie in de klas’. Onder andere op de Fontys Lerarenopleiding is hiermee gewerkt.
‘Diversiteit en inclusie zijn thema’s die niet vaak besproken worden. Het is een gesprek wat je overkomt en achteraf komt pas de realisatie. De training geeft onze studenten handvatten en ruimte om deze materie te bespreken. Ook helpt het ze om zich bewust te worden van wat ze als docent al wel of niet aan kennis hebben rondom gespreksvoering op dit soort thema’s.’ aldus Eefje van Limpt, docent omgangskunde Fontys.
Naast dat de training je een stuk zelfreflectie biedt, krijg je ook de ruimte om samen in gesprek te gaan over waar je nu staat er waar je naartoe wilt. Verder krijg je niet alleen uitleg over welke gesprekstechnieken je kunt gebruiken maar doe je ook direct ervaring op door met je team casussen na te spelen uit de praktijk.
Olga Ligtvoet, International Liaison Officer bij de Fontys Lerarenopleiding vertelt: ‘Iets uit mogen spelen binnen een veilige context met een trainingsacteur, is heel gaaf maar ook heel spannend en confronterend. Het brengt een bepaalde spanning met zich mee die in de echte context ook plaatsvindt, dat maakt het voor mij het meest interessant.’
Tijdens de training speelt een trainingsacteur een leerling die de docent uitdaagt tot het voeren van moeilijke discussies. Met tips en gesprekstactieken wordt er op een veilige manier besproken wat goed werkt en onderzoek je ook waar je eigen grenzen liggen.
Met de training ‘Omgaan met wij-zij denken en polarisatie in de klas’ geven we docenten in opleiding de juiste handvatten en ervaring om steviger in hun schoenen te staan voor de klas. Zodat zij gevoelige maatschappelijke onderwerpen met zelfvertrouwen bespreek kunnen maken, beter om kunnen gaan met uiteenlopende meningen en een veilig klimaat weten te creëren waarin alle leerlingen zichzelf durven te zijn.
Lijkt je dit relevant voor jouw studenten van de Lerarenopleiding of had je gewild dat je dit zelf op school had geleerd? Neem gerust contact met ons op, we kijken graag met je naar de mogelijkheden bij jou op school zodat jij met jouw team en/of studenten aan de slag kunt met wij-zij denken en polarisatie in de klas.
We snappen het als de moed je soms in de schoenen zakt wanneer je naar de berichtgeving rondom Ter Apel kijkt, de demonstranten bij de opvangcentra ziet staan die ‘hun omgeving willen beschermen tegen verovering van buitenstaanders’ en het beleid dat nog steeds veel te wensen overlaat. We leven in een tijd waar polarisatie en haat de overhand nemen en beeldvorming in de media doet daar nog een schep bovenop. Toch willen we je nogmaals vragen om vol te houden, beter te doen, om mensen met reden om te vluchten als medemens te zien en te handelen vanuit compassie en rechtvaardigheid. Hier is moed voor nodig. Moed om het gesprek te blijven voeren. Het gesprek met jezelf, met je omgeving en de politiek.
Moed om kritisch naar jezelf te kijken
De eerste stap om deel te nemen aan dit maatschappelijk debat is om te onderzoeken en kritisch te bevragen wie je zelf bent en welke positie jij hebt binnen de systemen en debatten. Welke privileges heb je wel of niet en wat is jouw rol (als omstander) en verantwoordelijkheid?
Een werkvorm waar je gratis gebruik van kunt maken om je bewust te worden van wat je (on)bewuste gedachten zijn, welke processen er omgaan in je hoofd en wat het verschil is tussen iets expliciet vinden of iets impliciet denken is de Impliciete associaties test. Deze vind je hier.
Moed om nieuwgierig te zijn
Ook nodigen we je uit voor wederzijdse nieuwsgierigheid, kennismaking en perspectiefuitwisseling. Een mooi voorbeeld hiervan is verslaggever Danny Ghosen, die in Danny´s Wereld het gesprek aangaat met zowel de mensen die protesteren bij Ter Apel als de mensen op de vlucht die naar Ter Apel zijn gekomen om asiel aan te vragen. Hij nodigt uit om de mens achter de persoon op de vlucht te leren kennen.
Breng empathie en begrip op voor de ander. Dit kan bijvoorbeeld ook aan de hand van onze gratis dilemmagame Keuzestrijd. In deze game kun je ervaren voor welke moeilijke keuzes mensen in oorlog komen te staan. Of door het onderdeel Online ontmoetingen, waar je vragen kunt stellen aan drie Syriërs met hun eigen vluchtverhaal. Ook is het mogelijk om de gratis lesbrief die hierbij hoort in te zetten in de klas. Deze download je hier.
Moed om kritisch naar berichtgeving te kijken
Verder hopen we dat iedereen kritisch blijft op de berichtgeving van media. Word je bewust van framing, neem niet zomaar alles aan als waarheid en ga met een kritische blik op zoek naar aanvullende mediakanalen, data en feiten. Het Humanistisch Verbond stelde een handige lijst op om vanuit een humanistisch perspectief naar het debat te kijken inclusief een lijst met mythes versus de feiten in het asieldebat. Deze vind je hier.
Wil je meer leren over framing en mediawijsheid? Dan kan onze online-installatie: De Nieuwsmaker je verder helpen. Met de Nieuwsmaker stel je je eigen nieuwsitem samen rondom een maatschappelijk onderwerp en duik je op een interactieve manier in de wereld van berichtgeving. Hier vind je meer informatie over het worden van een kritische nieuwsgebruiker.
Moed om het gesprek te blijven voeren
Zodra je kritisch naar jezelf hebt gekeken, je open hebt gesteld voor andere perspectieven en je bewust bent van de invloed van media is het tijd om het gesprek te starten. Bij Critical Mass geloven we dat dan pas de échte verandering begint. Wanneer je je nek uitsteekt en het gesprek aangaat en blijft voeren met je vrienden, huisgenoten, ouders en collega’s. Met de docent op school en met je leidinggevende. Ben je benieuwd welke stappen je concreet kunt ondernemen om het gesprek hierover te starten? Dan vind je hier een aantal handelingsopties.
Ben je docent of actief binnen het onderwijs en wil jij het gesprek in de klas aangaan over dit soort thema’s? Dan sluit onze training ‘Omgaan met polarisatie en wij-zij-denken in de klas’ erg goed aan. Hiermee creëer je een klassenklimaat waarin iedereen zich veilig voelt en ga je direct aan de slag met het oefenen van gesprekstechnieken en werkvormen met behulp van interactieve dilemmagames en een trainingsacteur.
Naast dat je het gesprek voert met de mensen in jouw directe omgeving en/of op school is het ook van groot belang om het gesprek te voeren op grotere schaal. In dit artikel vind je een aantal handige tips van OneWorld over hoe jij jouw verontwaardiging over Ter Apel om kunt zetten in actie. Denk bijvoorbeeld aan het bijwonen van een demonstratie zoals de nationale demonstratie van het Afrikaans Vluchtelingencollectief op dinsdag 13 september, het benaderen van politici of het tekenen van een petitie.
Ben jij moedig genoeg en wil jij het gesprek starten over thema’s als diversiteit, inclusie en gelijkwaardigheid? Neem dan contact op met Karin Lachmising door te mail naar karin@criticalmass.nl. We praten graag met je verder voor wat we voor elkaar kunnen betekenen.
van omstander naar upstander
Sinds 2018 gaan we o.a. met onze installatie Met andere ogen op een interactieve manier door heel Nederland het gesprek aan over racisme, uitsluiting en discriminatie. Door middel van Virtual Reality krijg je een inkijkje in verschillende situaties van sociale uitsluiting. We maken blinde vlekken zichtbaar en ongemak bespreekbaar. We geven een stem aan verschillende groepen en leggen vooroordelen en stereotyperingen bloot.
Sinds kort hebben we deze ervaring uitgebreid en daar zijn we enorm trots op! We hebben een vorm ontwikkeld waarmee je door de Met Andere Ogen niet alleen bewustwording creëert van de verschillende perspectieven, aannames, vooroordelen en coping mechanismen, maar deze ook gaat doorbreken en wegnemen voor een diverse en inclusieve werkomgeving. Tijdens onze verdiepingstrainingen krijg je praktische tools aangereikt om te oefenen met het stellen van grenzen en uit te nodigen voor het gesprek voor een inclusieve omgeving.
Door het oefenen van gesprekstechnieken samen met een ervaren gesprekstrainer krijg je meer vertrouwen om lastige thema’s niet uit de weg te gaan maar juist bespreekbaar te maken. Je gaat naar huis met een gevulde toolbox met direct toepasbare werkvormen, ontworpen om iedereen aan het woord te laten en de werkomgeving veilig te houden voor iedereen. We stimuleren hiermee de actiebereidheid waardoor je vanuit een gelijkwaardige basis met zijn alle aan een inclusieve werkomgeving werkt. Van omstander naar upstander dus!
Meer informatie over Met Andere Ogen vind je hier
Ben je benieuwd geworden naar een paar van deze praktische tips? Lees dan hieronder verder voor welke stappen jij zelf kunt nemen in lastige situaties als individu of als organisatie.
het begint met ervaren
10 jaar geleden ben ik ooit gestart als vrijwilliger bij Critical Mass. Er was een 10daagse uitwisseling voor een Erasmus+ programma samen met een Belgische, Tsjetsjeense en Palestijns- Israëlische partner. We gingen in die 10 dagen verschillende kunstvormen inzetten en daarover leren. Het jaar dat ik voor het eerst meedeed verdiepten we ons in ‘Het theater van de onderdrukten’, een methode van Augusto Boal. Dit is een methode waar je spel en theater inzet om lastige situaties te onderzoeken en uit te beelden. Vervolgens ga je met het publiek in gesprek over de mogelijkheden binnen de situatie met als doel om de situatie te veranderen, maar ook om te kijken wat je kunt doen om te zorgen dat deze situaties niet meer plaatsvinden. Dit is precies wat Critical Mass nu nog steeds doet en wat ik zo mooi vind: ervaringsleer: vanuit een gezamenlijke ervaring reflecteren en zoeken naar alternatieven.
#1 ga het gesprek aan
Om een inclusieve klas te creëren is het belangrijk om open in gesprek te gaan over discriminatie, vooroordelen en diversiteit. Denk samen met je klas hierover na en ga het gesprek erover aan. Hierin kan het helpen toegankelijke gespreksstarters te gebruiken: bekijk filmpjes, praat over het laatste nieuws of doe een spel. Er zijn veel verschillende manieren om gesprekken over discriminatie en diversiteit op gang te laten komen. Nodig je leerlingen/studenten uit om hun mening over de verschillende thema’s te geven. Wanneer er weerstand in de klas ontstaat, vraag hen daarop te reageren. Er zijn veel handige, interactieve tools die dienen als gespreksstarters om te praten over moeilijke onderwerpen. Een aantal voorbeelden van (gratis) werkvormen vind je op ons webportal www.uitdeklas.nl.
Integrale veiligheidscoördinator van mboRijnland, Susan Sants, leerde de online balgame Catch! een aantal jaren geleden kennen via Expeditie VRIEND&VIJAND. Nog steeds wordt de game ingezet als gespreksstarter als het gaat over een inclusief school- en klassenklimaat en wordt de game gespeeld door zowel leerlingen als medewerkers van het mboRijnland. Susan vertelt ons meer over haar ervaringen met de game en wat deze manier van ervarend leren teweeg brengt.
hoe ga je met elkaar om?
We zijn al een flinke tijd bezig met het nastreven van een veilig en inclusief schoolklimaat op het mboRijnland. Zo hebben we een aantal jaar geleden de VRIEND&VIJAND expeditie op twee locaties ingezet in het begin van het schooljaar. Dit is een rondreizend, interactief project van Critical Mass met vijf ‘confrontatiecontainers’ voor leerlingen en docenten. We wilden onze eerstejaars laten nadenken over: ‘Hoe ga je met elkaar om?’ en ‘Hoe kan jouw gedrag een ander beïnvloeden?’ Dit hebben we inmiddels voortgezet met VRIEND&VIJAND in de klas, waar we de dilemmagames inzetten om het gesprek over gedragsregels aan te jagen.
