Catch!
De gespreksstarter Catch! begint het gesprek over buitensluiting. Tijdens dit online balspel ervaren jongeren hoe het voelt om buitengesloten te worden en leren zij situaties van buitensluiting te herkennen en te bespreken hoe zij hier zelf mee omgaan. De werkvorm richt zich op handelingsstrategieën en persoonlijke stijlen van het bewaken van grenzen: wat heb jij nodig om in te grijpen? De interactieve game kan zowel in de klas als op afstand worden gespeeld.
Inschrijven kan hier. De inschrijving voor Catch! sluit op 10 maart om 16:00 uur.
MEt andere ogen
In de online sessies Met andere ogen kruipen de docenten even in de huid van een ander en ervaren ze sociale uitsluiting. Dan wordt de ervaring onderbroken en maak je zelf een keuze: wat zou jij in deze situatie doen? Onder begeleiding van onze gespreksleider ga je met elkaar in gesprek: wat heb je gezien? Wat wil je hiermee in je werk? Welke rol heb je als docent en hoe kunnen jullie als docenten het beste samen optrekken? Zo maak je als deelnemer kennis met nieuwe geluiden, inzichten en perspectieven.
Inschrijven (VOL=VOL):
- 16 maart, 16:00 – 17:15. Schrijf je hier in.
- 17 maart, 16:00 – 17:15. Schrijf je hier in.
- 18 maart, 16:00 – 17:15. Schrijf je hier in.
De inschrijving voor Met andere ogen sluit op 1 maart om 20:00 uur.
In navolging van hun Franse ambtgenoot, hebben onze onderwijsministers Arie Slob en Ingrid van Engelshoven scholen gevraagd om aandacht te besteden aan de moord op de Franse leraar Samuel Paty en stil te staan bij het belang van de vrijheid van meningsuiting. “Op welke manier dan ook het beste past, laten we ons solidair tonen.”
Op het eerste zicht een logisch, bijna voor de hand liggend verzoek dat wij als Critical Mass bovendien dringend onderschrijven.
Toch is het belangrijk om rekening te houden met de complexiteit van dit verzoek. Niet alleen vanwege de praktische uitvoering hiervan en de belangrijke keuzes die hieraan ten grondslag liggen, maar vooral omdat deze heftige gebeurtenis nogal wat impact heeft of kan hebben op je eigen docentschap en de rol die jij voor jezelf weggelegd ziet waar het gaat om maatschappelijke vraagstukken.
Een schoolklas bestaat uit gemiddeld 25 leerlingen met allemaal een eigen mening. Daarnaast brengt elke leerling op hun beurt weer 25 gezinnen, families, opvoedingspatronen en een veelvoud aan identiteiten en eigen ervaringen met zich mee, die allemaal meespelen wanneer je het gesprek opent over ‘vrijheid’ en de grenzen die hier automatisch ook bij komen kijken.
Gebaseerd op onze ervaringen op uiteenlopende middelbare scholen en mbo’s, willen we daarom graag een aantal belangrijke observaties delen:
- Weet waar jij zelf staat, maar vooral ook waar je collega’s staan, zodat jullie gezamenlijk dezelfde boodschap uitdragen;
- Ontwikkel een gedeelde visie, die gesteund wordt door de directie;
- Focus in de gesprekken op waarden die je met elkaar deelt en onderzoek wat deze in de praktijk betekenen;
- Onderzoek waar deze waarden (kunnen) schuren en hoe jullie hier dan mee om willen gaan;
- Begrens gedrag dat respectloos is en/of tegen de gemaakte afspraken in gaat, maar nodig leerlingen te allen tijde uit om te vertellen welke behoeften, zorgen of ervaringen schuilgaan achter hun uitspraken;
- Besteed zoveel mogelijk aandacht aan de grote meerderheid in het midden en laat de polen af en toe voor wat het is en probeer geen bruggen te bouwen. Door hierop te focussen, blijf je brandstof voor polarisatie aanleveren, terwijl de grootste beweging vanuit het midden komt;
- Ga deze gesprekken gedurende het hele jaar aan, ook buiten de lessen Maatschappijleer/Maatschappijwetenschappen en zonder acute aanleiding of heftige gebeurtenis als deze.
Ben je docent of schoolleider en zou je graag even met iemand overleggen? Neem dan gerust contact met ons op via info@criticalmass.nl of 030-2714956. Wij kunnen je dan ook meer vertellen over onze projecten, werkvormen en trainingen voor docenten, die wij-zij-denken tegengaan en de sociale veiligheid op school vergroten.
Daarnaast wijzen we je graag op de website ter-info.nl, daar vind je meer informatie over het bespreekbaar maken van terrorisme en politiek geweld in de klas, alsmede een lesbrief over Samuel Paty.
Decennia lang hebben zogenoemde “bezorgde burgers” het debat over migratie, integratie en onze diverse samenleving bepaald. Nu is het de beurt aan LHBTI+’ers, moslims en mensen van kleur, die uitsluiting en sociale ongelijkheid pijnlijk blootleggen, aldus Tofik Dibi, die vorige week zijn nieuwste boek ‘Het monster van wokeness’ presenteerde.
Dit stuit op weerstand, verzet en soms zelfs op geweld. Online en in de media waren we dit al wel gewend, tegenwoordig voegen we de rechtbank als nieuwste frontlinie toe.
Dat deze stemmen steeds vaker en luider van zich laten horen, bleek eerder dit jaar al uit de vele drukbezochte Black Lives Matter-demonstraties. Wie nu nog racisme in Nederland ontkent, wil gewoonweg niet luisteren en leren. Toch begint bij die weerstand nou juist het noodzakelijke gesprek dat we met elkaar móeten voeren.
Om sociale ongelijkheid tegen te gaan, is het belangrijk om te onderzoeken wie je bent en je eigen positie binnen deze systemen en debatten kritisch te bevragen. En vooral: om je eigen reflexen te onderzoeken, als individu en als samenleving.
Echte verandering begint pas wanneer je je uitspreekt. Wanneer je je nek uitsteekt en het gesprek aangaat met je vrienden, huisgenoten, ouders en collega’s. Met de docent op school en met je leidinggevende.
Hier is moed voor nodig. Zoals de vrouwen van Dipsaus en Lilith Magazine met hun kritische journalistiek. En zoals Tofik Dibi met zijn docu’s en boeken. We delen daarom graag de volgende twee, recent uitgekomen boeken. Wij wensen iedereen veel kennis en leesplezier.
DE GOEDE IMMIGRANT
Eerste, tweede en derde generatie blijven met dezelfde vragen worstelen: wanneer mag je jezelf Nederlander noemen, en is dat ook wat je echt wil? Mag je kritiek op je nieuwe vaderland hebben? Mag je het debat bepalen? De mensen over wie vaak wordt gedebatteerd en gesproken, komen nu zelf aan het woord – op hun manier, in hun eigen stijl, en in hun eigen taal. Ze laten je ongefilterd en ongezouten zien hoe het is om structureel, van generatie op generatie de realiteit van ‘de Ander’ te moeten leven.
Kijk hier voor meer informatie.
HET MONSTER VAN WOKENESS
Met een Twitteraccount én temperament bindt de woke Kawtar online de strijd aan tegen ongelijkheid. Binnen een mum van tijd groeit ze uit tot Nederlands meest invloedrijke activist. De prijs die ze daarvoor moet betalen ziet ze echter niet aankomen.
Kijk hier voor meer informatie.
Zichtbaarheid, bespreekbaarheid en consequent ingrijpen bij voorvallen spelen een belangrijke rol wanneer het gaat om buitensluiting en pesten. Ons interactieve balspel ‘Catch!’ start dit gesprek en biedt handvatten om samen met jouw klas de norm te stellen en deze te bewaken.
Over Catch!
In ‘Catch!’ ervaren jongeren hoe het voelt om buitengesloten te worden en leren zij situaties van buitensluiting te herkennen en te bespreken hoe zij hier zelf mee omgaan. De werkvorm richt zich specifiek op handelingsstrategieën: wat heb jij nodig om in te grijpen? De interactieve game kan zowel in de klas als op afstand worden gespeeld en is geschikt voor het gehele VO en niveau 1 en 2 van het mbo.
Meld je vóór 16 september hier aan en ontvang het werkblad, de docentenhandleiding en jouw persoonlijke inloggegevens!
Op de website van de Week tegen pesten staat vanaf 31 augustus nog meer gratis (les)materiaal om direct mee aan de slag te kunnen in de klas.
VRIEND&VIJAND spelen vanuit huis? Dat kan!
De interactieve game ‘Catch!’ is onderdeel van VRIEND&VIJAND, ons onderwijsproject voor middelbare scholen en mbo’s. VRIEND&VIJAND bestaat uit zes interactieve games over thema’s als discriminatie, (cyber)pesten en escalatie. Twee van de zes games zijn inmiddels ook op afstand te spelen. Zo kun je ook vanuit huis blijven werken aan sociale veiligheid in de klas en op school! Nieuwsgierig? Meld je hier aan en ontvang meer informatie.
Goede omgang met anderen, leren samenwerken en het kunnen innemen van verschillende perspectieven zijn allemaal belangrijke taken van onderwijs, welke voor extra uitdagingen staan binnen onderwijs op afstand. Hoe bespreek je gevoelige onderwerpen met de beperkte tijd en middelen die je in het afstandsonderwijs tot je beschikking hebt?
Na de zomer bieden wij twee online dilemma-games aan op afstand. Deze gaan over (cyber)pesten, ingrijpen en benadrukken expliciet de rol van de omstander. Je kunt deze games zelf spelen met jouw klassen óf je kunt één van onze trainers inschakelen. Zo bieden wij een oplossing om het over thema’s te hebben die aanzetten tot elkaar leren kennen en reflectie op eigen (online) gedrag.
Het bespreken van gevoelige onderwerpen in een online omgeving is en moet ook anders dan in de klas. Daarnaast is bij online lesgeven een heldere instructie en duidelijke structuur extra belangrijk. De online dilemma games volgen daarom een heldere opbouw met telkens duidelijke instructies: de dilemma-games bieden eerst een gezamenlijke, nieuwe ervaring; een nieuw toegevoegd werkblad biedt een individuele en gezamenlijke reflectie op het juiste niveau; het daaropvolgend groepsgesprek leidt tot gezamenlijke afspraken en zet aan tot gedragsverandering en concrete acties.
Naast bovengenoemde dilemma-games die docenten spelen met hun leerlingen, ontwikkelen we onze dilemma-game ‘Uit de hand’ door naar een training voor docenten om racisme en discriminatie beter te leren herkennen en adequater te kunnen en durven ingrijpen. De training gaat daarnaast in op jouw rol als docent en de verantwoordelijkheid om te werken aan een inclusieve klas en school: wat is daarvoor nodig en hoe pak je het aan?
Wil je meer informatie over hoe je de dilemma-games kunt inzetten bij jou op school? Laat ons weten waar jij naar zoekt en/of neem samen met ons een kijkje naar de games. Voor advies en meer informatie, stuur een berichtje naar Anouck Wolf, projectleider onderwijs.
handreiking voor docenten
Het aanbod geeft ruimte aan leerlingen om op een interactieve manier hun verhaal te doen en elkaar (weer opnieuw) te leren kennen. Daarmee draagt het bij aan het versterken van een positieve sfeer in de (online) klas.
Onderstaande werkvormen zijn geschikt voor alle niveaus en leerjaren van VO- en mbo-scholen. Bekijk de vormen en bepaal welke werkvormen jij het beste vindt aansluiten bij jouw eigen klas. Door de eigen ervaringen en belevingen van je leerlingen centraal te zetten, differentieer je gemakkelijk op niveau en op leeftijd. Heb je vragen en/of ervaringen om met ons te delen? Neem gerust contact met ons op, via roos@criticalmass.nl.
vijf werkvormen
We hebben vijf verschillende werkvormen voor je geselecteerd, elk met een andere focus en een totaal andere vorm. Zo kun je makkelijk alle (of meerdere) werkvormen met je klas spelen. Een overzicht:
- Catch – een interactief, online balspel. Zo bespreek je het thema “buitensluiten” op een verrassende manier met je klas.
- Verschillende energizers – leer elkaar beter kennen en zorg voor betrokkenheid en energie in de klas.
- ‘How might we-vragen’ – een kickstart voor creativiteit en het samen vinden van oplossingen.
- Rode en groene doos – een thermometer over hoe het gaat in de klas en met leerlingen.
- Online game Syrië – dillemagame over het conflict in Syrië, moeten vluchten en je verdiepen in de ander. Deze game is onderdeel van het scholenproject Verhaal van een Vluchteling, dat Critical Mass in samenwerking met vredesorganisatie PAX uitvoert.
Hieronder vind je uitgebreidere uitleg per werkvorm en alle documenten die je nodig hebt om deze te kunnen spelen.
Critical Mass speelt met maatschappelijke thema’s die schuren. Zo ook diversiteit en inclusie. Wij gaan hierover in verschillende projecten in gesprek met mensen door het hele land: van scholieren tot professionals en van docenten tot buurtbewoners. Hierbij staan wij zelf ook stil bij de concepten ‘diversiteit’ en ‘inclusie’. Wat betekenen ze eigenlijk? Het streven naar inclusie impliceert dat sommige (groepen) mensen niet meedoen. Waarom kunnen of mogen zij niet meedoen? Maar ook: meedoen met wie? Met wat?
W.E.B. du Bois schreef al in 1903 over double consciousness (dubbel bewustzijn): “…this sense of always looking at one’s self through the eyes of others.” Hiermee omschreef hij de positionering van onderdrukte mensen in een onderdrukkende wereld, een bewustzijn van gemarginaliseerde groepen dat niet gedeeld kan worden gedeeld door dominante groepen. Hoewel double consciousness destijds betrekking had op ervaringen van Zwarte Amerikanen in de VS, is dit concept vandaag de dag ook in Nederland nog steeds relevant om de dynamiek tussen gender, etniciteit, klasse en xenofobie te begrijpen.
Om constructieve verandering naar een gelijkwaardige samenleving teweeg te brengen, is empathie een eerste stap in de goede richting. Empathie kan immers leiden tot begrip en acceptatie van het feit dat je de wereld nooit kunt zien en ervaren zoals mensen die systematisch onderdrukt of uitgesloten worden. Of in de woorden van James Baldwin (1962): “Whatever white people do not know about (…) reveals, precisely and inexorably, what they do not know about themselves.” Dit principe is toepasselijk binnen elke context waar sprake is van ongelijke machtsverhoudingen. Pas wanneer je jezelf, jouw positie binnen de samenleving en (wereldwijde) machtsstructuren begrijpt, kun je anderen en hun ervaringen beter begrijpen.
Juist daarom organiseert Stichting Nederland Wordt Beter elk jaar de Dag van de Empathie. Omdat we elkaar niet fysiek mogen ontmoeten, organiseren zij deze Dag dit jaar online. Te volgen via hun Facebook en via AT5.
In deze tijd zien we hoe belangrijk het is dat mensen zich in elkaar verplaatsen en voor elkaar opkomen. Het Coronavirus laat ons zien hoe empathie een drijvende kracht kan zijn voor verbinding en wederzijds begrip. Laten we dit vasthouden!
Ten tijde van thuiswerken, gesloten scholen en grote onzekerheid, houden we fysieke afstand en zijn we voorzichtig als we toch naar buiten moeten. Deze situatie is volledig nieuw voor iedereen en vraagt om creativiteit, digitale geletterdheid en om solidariteit.
Online game
We bewonderen scholen voor hun snelle switch naar lesgeven via online kanalen en hun volharding om voor zoveel mogelijk leerlingen kwalitatief onderwijs te organiseren. Om deze scholen en hun docenten te ondersteunen in het online aanbieden van lessen en educatieve content, bieden Critical Mass en PAX gratis de educatieve online game van ons project Verhaal van mijn vlucht aan, met bijbehorend werkblad.
Deze online game vertelt over de tragische oorlog in Syrië. Je trekt op met één van de levensechte personages die steeds voor ingrijpende dilemma’s komt te staan. Wat zou jij doen? Ga jij tegen je ouders in wanneer zij van plan zijn te vluchten naar Armenië of zeg jij er toch niks van? Je wordt meegenomen in de gedachtes en de dilemma’s van de personages en je leert hoe bepalend jouw identiteit en je geboorteplaats zijn voor je keuzes.
Hoe gebruik ik de game?
Het spelen van de game zorgt voor meer bewustzijn van de complexiteit van keuzes in het algemeen, beter begrip van de invloed van een oorlog op je eigen situatie en meer empathie voor mensen die zelf in deze situatie zitten of hebben gezeten.
De game wordt extra interessant als je een koppeling maakt naar je eigen dagelijks leven en de levens van jouw leerlingen: zijn er dingen waar je anders naar bent gaan kijken? Welke invloed heeft deze ervaring op jouw mening over gebeurtenissen die je in het nieuws ziet?
Hoe ga ik aan de slag?
Stuur je leerlingen de link van de game en een werkblad. Ze kunnen vervolgens zelfstandig aan de slag met het spelen van de game. De vragen in het werkblad helpen om de ervaringen om te zetten naar inzichten over kansenongelijkheid en wat het betekent om te leven in een oorlogs- of conflictgebied. Je sluit de les op je eigen manier af, passend bij de leeftijd en het niveau van jouw leerlingen.
De volledige lesbrief vind je hier.
Online ontmoetingen
‘Was je bang tijdens je reis?’ ‘Kan je al fietsen?’ ‘Denk je dat je ooit weer terug gaat naar Syrië?’ Een greep uit de honderden vragen die leerlingen na afloop van het de game aan o.a. Abdelilah, Diana en Maher stelden. Deze drie Syriërs met een indrukwekkend verhaal deelden voor ons project Verhaal van mijn vlucht hun ervaringen met leerlingen van scholen door heel Nederland. Nu is het jóuw kans om meer van ze te weten te komen via deze online ontmoetingen. Wat zou jij willen vragen?
Verhaal van mijn vlucht is een samenwerking tussen Critical Mass en Vredesorganisatie PAX, en wordt gesteund door de Nationale Postcode Loterij.
Dit kun je zelf doen
Tussen alle cijfers, grafieken en scenario’s door is het volgende nieuws misschien nog wel het belangrijkst: we kunnen er zélf wat aan doen. Beperken van je sociale contacten helpt. Heb je koorts, ben je hoesterig? Spierpijn of hoofdpijn? Blijf dan thuis, besmet geen anderen.
Sociale isolatie is het enige middel dat we op dit moment hebben om de ziekte te beteugelen. Dus hoe gek en hoe tegennatuurlijk ook: laten we luisteren naar de experts en elkaar helpen door onszelf van elkaar te isoleren, zodat de ziekte zich niet via ons verder verspreidt.
wees lief voor elkaar
Dat we elkaar fysiek even niet kunnen treffen of aanraken, wil niet zeggen dat we niet voor elkaar kunnen zorgen. Iedereen wordt op dit moment door de coronacrisis geraakt. Mensen zijn misschien niet ziek, maar wel onzeker of bang. Ze zitten er even doorheen, kunnen eigenlijk wel een knuffel gebruiken en worden vrolijk van een grappig filmpje of goede grap. Bel of app elkaar, zet af en toe die video aan en help elkaar.
Naast gezond eten en voldoende slapen, zijn lachen en een goed humeur een oprechte boost voor je weerstand. Je beteugelt er geen pandemie als corona mee, maar het maakt het in elk geval dragelijk.
Vergeet vooral niet alle kanjers in de zorg, de bikkels in het onderwijs en alle anderen met vitale beroepen. Maar denk ook aan alle kwetsbare deelnemers van onze samenleving, zoals ouderen, mensen met een ziekte of een beperking, asielzoekers en vluchtelingen.
Wat doet Critical Mass?
Wij zeggen al onze afspraken, trainingen en workshops af en blijven zoveel mogelijk binnen. Wel zijn we gewoon telefonisch en per mail bereikbaar. Ook als je vragen hebt of dingen kwijt wilt.
Let goed op jezelf, en op elkaar.
Kind onder vuur
De Coronacrisis gooit even roet in het eten, maar zodra de musea weer open gaan is in NM Kamp Vught de tentoonstelling Kind onder vuur: oorlog en vrede te bezoeken. In deze interactieve tentoonstelling ontdekken kinderen dat vrijheid niet vanzelfsprekend is voor iedereen.
De expositie vertelt de verhalen van verschillende kinderen in oorlogssituaties, toen en nu. De 13-jarige Hans werd met zijn familie als gijzelaars opgesloten in Kamp Vught tijdens de Tweede Wereldoorlog. Angie verloor haar been toen ze op een landmijn stapte in Colombia. En Otim heeft als kleine jongen uit Oeganda jarenlang door de jungle getrokken. De 12-jarige Helma is vanuit Syrië naar Nederland gevlucht. Hoe dat voor hen was – en hoe het nu met ze gaat – is te ervaren in de tentoonstelling. Met educatieve maar herkenbare video’s, verrassende en actieve spellen en persoonlijke dilemma’s.
Voor wie?
De educatieve wisselexpositie is zowel geschikt voor groepen leerlingen als voor individuele bezoekers (vanaf 10 jaar). Kijk hier voor meer informatie en de mogelijkheid om te reserveren.