0,8 fte (op basis van een 36-urige werkweek)
‘Ik zat net in een overgang waarbij ik een deel van mijn vaste baan wilde gaan opzeggen om voor mezelf te gaan beginnen. Ik wilde meer betrokken zijn bij iedereen die iets maakt. En dan het liefst in de richting van films, documentaires en theater. Ik heb namelijk zelf vroeger geacteerd. Ook ben ik inmiddels al 20 jaar docent en heb ik journalistiek gestudeerd dus het leek me geweldig om het culturele met het educatieve te kunnen combineren. Toen ik de oproep voorbij zag komen om scenario’s te schrijven voor Met Andere Ogen viel alles op zijn plek. Het raakte aan educatie, emancipatie, schrijven maar ik mocht zo ook iets maken en verzinnen.
Toen ik Karin aan de telefoon sprak voelde ik meteen een connectie alsof ik haar al heel lang kende. Ik had meteen zin om met haar te gaan werken. Het gevoel zat direct goed en volgens mij was dat wederzijds want ik kreeg de opdracht.’
Situaties van wij-zij denken en polarisatie in de klas zijn vaak situaties waar je je als docent niet goed op kunt voorbereiden. Het kan over allerlei verschillende thema’s en context gaan waar jij mogelijk nog niet alle ins-en-outs van kent en het overkomt je op een moment dat je het niet verwacht of dat het eigenlijk niet goed uitkomt.
Toch is het iets waar je als docent iets mee zal moeten. Studenten vormen nu eenmaal hun eigen kritische meningen en die komen soms lijnrecht tegenover die van de ander of van jou als docent te staan. Dit vraagt van jou als docent om jouw eigen grenzen te bepalen en waarborgen maar ook om ervoor te zorgen dat iedereen zich gehoord en veilig voelt binnen het klaslokaal.
Wij geloven dat het leren omgaan met wij-zij denken en polarisatie in de klas een essentieel onderdeel moet zijn van iedere docentenopleiding. Zodat docenten in wording goed worden voorbereid om deze lastige maar noodzakelijke gesprekken in goede banen te leiden en zodat zij bekend zijn met hun handelingsopties.
train de trainer
Daarom hebben we speciaal voor docentenopleiders een train-de-trainer ontwikkeld van de training ‘Omgaan met wij-zij denken en polarisatie in de klas’. Onder andere op de Fontys Lerarenopleiding is hiermee gewerkt.
‘Diversiteit en inclusie zijn thema’s die niet vaak besproken worden. Het is een gesprek wat je overkomt en achteraf komt pas de realisatie. De training geeft onze studenten handvatten en ruimte om deze materie te bespreken. Ook helpt het ze om zich bewust te worden van wat ze als docent al wel of niet aan kennis hebben rondom gespreksvoering op dit soort thema’s.’ aldus Eefje van Limpt, docent omgangskunde Fontys.
Naast dat de training je een stuk zelfreflectie biedt, krijg je ook de ruimte om samen in gesprek te gaan over waar je nu staat er waar je naartoe wilt. Verder krijg je niet alleen uitleg over welke gesprekstechnieken je kunt gebruiken maar doe je ook direct ervaring op door met je team casussen na te spelen uit de praktijk.
Olga Ligtvoet, International Liaison Officer bij de Fontys Lerarenopleiding vertelt: ‘Iets uit mogen spelen binnen een veilige context met een trainingsacteur, is heel gaaf maar ook heel spannend en confronterend. Het brengt een bepaalde spanning met zich mee die in de echte context ook plaatsvindt, dat maakt het voor mij het meest interessant.’
Tijdens de training speelt een trainingsacteur een leerling die de docent uitdaagt tot het voeren van moeilijke discussies. Met tips en gesprekstactieken wordt er op een veilige manier besproken wat goed werkt en onderzoek je ook waar je eigen grenzen liggen.
Met de training ‘Omgaan met wij-zij denken en polarisatie in de klas’ geven we docenten in opleiding de juiste handvatten en ervaring om steviger in hun schoenen te staan voor de klas. Zodat zij gevoelige maatschappelijke onderwerpen met zelfvertrouwen bespreek kunnen maken, beter om kunnen gaan met uiteenlopende meningen en een veilig klimaat weten te creëren waarin alle leerlingen zichzelf durven te zijn.
Lijkt je dit relevant voor jouw studenten van de Lerarenopleiding of had je gewild dat je dit zelf op school had geleerd? Neem gerust contact met ons op, we kijken graag met je naar de mogelijkheden bij jou op school zodat jij met jouw team en/of studenten aan de slag kunt met wij-zij denken en polarisatie in de klas.
We snappen het als de moed je soms in de schoenen zakt wanneer je naar de berichtgeving rondom Ter Apel kijkt, de demonstranten bij de opvangcentra ziet staan die ‘hun omgeving willen beschermen tegen verovering van buitenstaanders’ en het beleid dat nog steeds veel te wensen overlaat. We leven in een tijd waar polarisatie en haat de overhand nemen en beeldvorming in de media doet daar nog een schep bovenop. Toch willen we je nogmaals vragen om vol te houden, beter te doen, om mensen met reden om te vluchten als medemens te zien en te handelen vanuit compassie en rechtvaardigheid. Hier is moed voor nodig. Moed om het gesprek te blijven voeren. Het gesprek met jezelf, met je omgeving en de politiek.
Moed om kritisch naar jezelf te kijken
De eerste stap om deel te nemen aan dit maatschappelijk debat is om te onderzoeken en kritisch te bevragen wie je zelf bent en welke positie jij hebt binnen de systemen en debatten. Welke privileges heb je wel of niet en wat is jouw rol (als omstander) en verantwoordelijkheid?
Een werkvorm waar je gratis gebruik van kunt maken om je bewust te worden van wat je (on)bewuste gedachten zijn, welke processen er omgaan in je hoofd en wat het verschil is tussen iets expliciet vinden of iets impliciet denken is de Impliciete associaties test. Deze vind je hier.
Moed om nieuwgierig te zijn
Ook nodigen we je uit voor wederzijdse nieuwsgierigheid, kennismaking en perspectiefuitwisseling. Een mooi voorbeeld hiervan is verslaggever Danny Ghosen, die in Danny´s Wereld het gesprek aangaat met zowel de mensen die protesteren bij Ter Apel als de mensen op de vlucht die naar Ter Apel zijn gekomen om asiel aan te vragen. Hij nodigt uit om de mens achter de persoon op de vlucht te leren kennen.
Breng empathie en begrip op voor de ander. Dit kan bijvoorbeeld ook aan de hand van onze gratis dilemmagame Keuzestrijd. In deze game kun je ervaren voor welke moeilijke keuzes mensen in oorlog komen te staan. Of door het onderdeel Online ontmoetingen, waar je vragen kunt stellen aan drie Syriërs met hun eigen vluchtverhaal. Ook is het mogelijk om de gratis lesbrief die hierbij hoort in te zetten in de klas. Deze download je hier.
Moed om kritisch naar berichtgeving te kijken
Verder hopen we dat iedereen kritisch blijft op de berichtgeving van media. Word je bewust van framing, neem niet zomaar alles aan als waarheid en ga met een kritische blik op zoek naar aanvullende mediakanalen, data en feiten. Het Humanistisch Verbond stelde een handige lijst op om vanuit een humanistisch perspectief naar het debat te kijken inclusief een lijst met mythes versus de feiten in het asieldebat. Deze vind je hier.
Wil je meer leren over framing en mediawijsheid? Dan kan onze online-installatie: De Nieuwsmaker je verder helpen. Met de Nieuwsmaker stel je je eigen nieuwsitem samen rondom een maatschappelijk onderwerp en duik je op een interactieve manier in de wereld van berichtgeving. Hier vind je meer informatie over het worden van een kritische nieuwsgebruiker.
Moed om het gesprek te blijven voeren
Zodra je kritisch naar jezelf hebt gekeken, je open hebt gesteld voor andere perspectieven en je bewust bent van de invloed van media is het tijd om het gesprek te starten. Bij Critical Mass geloven we dat dan pas de échte verandering begint. Wanneer je je nek uitsteekt en het gesprek aangaat en blijft voeren met je vrienden, huisgenoten, ouders en collega’s. Met de docent op school en met je leidinggevende. Ben je benieuwd welke stappen je concreet kunt ondernemen om het gesprek hierover te starten? Dan vind je hier een aantal handelingsopties.
Ben je docent of actief binnen het onderwijs en wil jij het gesprek in de klas aangaan over dit soort thema’s? Dan sluit onze training ‘Omgaan met polarisatie en wij-zij-denken in de klas’ erg goed aan. Hiermee creëer je een klassenklimaat waarin iedereen zich veilig voelt en ga je direct aan de slag met het oefenen van gesprekstechnieken en werkvormen met behulp van interactieve dilemmagames en een trainingsacteur.
Naast dat je het gesprek voert met de mensen in jouw directe omgeving en/of op school is het ook van groot belang om het gesprek te voeren op grotere schaal. In dit artikel vind je een aantal handige tips van OneWorld over hoe jij jouw verontwaardiging over Ter Apel om kunt zetten in actie. Denk bijvoorbeeld aan het bijwonen van een demonstratie zoals de nationale demonstratie van het Afrikaans Vluchtelingencollectief op dinsdag 13 september, het benaderen van politici of het tekenen van een petitie.
Ben jij moedig genoeg en wil jij het gesprek starten over thema’s als diversiteit, inclusie en gelijkwaardigheid? Neem dan contact op met Karin Lachmising door te mail naar karin@criticalmass.nl. We praten graag met je verder voor wat we voor elkaar kunnen betekenen.
van omstander naar upstander
Sinds 2018 gaan we o.a. met onze installatie Met andere ogen op een interactieve manier door heel Nederland het gesprek aan over racisme, uitsluiting en discriminatie. Door middel van Virtual Reality krijg je een inkijkje in verschillende situaties van sociale uitsluiting. We maken blinde vlekken zichtbaar en ongemak bespreekbaar. We geven een stem aan verschillende groepen en leggen vooroordelen en stereotyperingen bloot.
Sinds kort hebben we deze ervaring uitgebreid en daar zijn we enorm trots op! We hebben een vorm ontwikkeld waarmee je door de Met Andere Ogen niet alleen bewustwording creëert van de verschillende perspectieven, aannames, vooroordelen en coping mechanismen, maar deze ook gaat doorbreken en wegnemen voor een diverse en inclusieve werkomgeving. Tijdens onze verdiepingstrainingen krijg je praktische tools aangereikt om te oefenen met het stellen van grenzen en uit te nodigen voor het gesprek voor een inclusieve omgeving.
Door het oefenen van gesprekstechnieken samen met een ervaren gesprekstrainer krijg je meer vertrouwen om lastige thema’s niet uit de weg te gaan maar juist bespreekbaar te maken. Je gaat naar huis met een gevulde toolbox met direct toepasbare werkvormen, ontworpen om iedereen aan het woord te laten en de werkomgeving veilig te houden voor iedereen. We stimuleren hiermee de actiebereidheid waardoor je vanuit een gelijkwaardige basis met zijn alle aan een inclusieve werkomgeving werkt. Van omstander naar upstander dus!
Meer informatie over Met Andere Ogen vind je hier
Ben je benieuwd geworden naar een paar van deze praktische tips? Lees dan hieronder verder voor welke stappen jij zelf kunt nemen in lastige situaties als individu of als organisatie.
Stagiair met andere ogen (X/V/M) 0,6 fte
Trekker terreur en Dreigboeren
Een ongeschreven wet voor journalisten: media moet prikkelen. Krantenkoppen met termen als ‘Trekker terreur’ of ‘Dreigboeren’ in combinatie met indrukwekkende beelden van blokkades en files van tractors op de snelweg halen nou eenmaal eerder het nieuws dan de genuanceerde middenstem. Dit onzichtbaar overtuigen met slim gekozen woorden en beelden valt onder framing. Bij framing gebruik je woorden waaraan veronderstellingen, emoties of beelden kleven. Zo zegt een makelaar: ‘volksbuurt’ en een ambtenaar: ‘achterstandswijk’. De feiten zijn hetzelfde maar je interpretatie wordt beïnvloedt door de manier waarop de informatie is verpakt.
Polarisatie in het debat
De media kiest waarop zij inzoomen, wat ze buiten beeld laten en wie er een podium krijgt. Helaas lijkt er soms weinig ruimte te zijn voor nuance, bijvoorbeeld zoals bij het boerenprotest. Het zijn vaak de extreme quotes die je terugleest, of de felle discussies bij praatprogramma’s. Hierdoor krijgen we vanuit het nieuws een bepaald beeld over de werkelijkheid en worden polariserende meningen uitgelicht.
Word een kritische nieuwsconsument
De eerste stap om een kritische nieuwsconsument te worden is om je bewust te worden van framing. Verdiep je in hoe de media werkt. Word je ervan bewust dat de media vaak dingen groter maakt, de neiging heeft om vooral over problemen en conflicten te berichten en vaker de extremen kanten belicht waardoor je een eenzijdige kijk op een onderwerp krijgt. Neem ook niet zomaar alles aan als waarheid. Ga met een kritische blik op zoek gaan naar aanvullende mediakanalen, data en feiten om zo je eigen mening te vormen over het onderwerp. Je bewust zijn van framing in het nieuws geeft ruimte om kritisch te kijken naar informatie. Het betekent natuurlijk niet dat alles onwaar is maar het geeft je handvatten om gelijkwaardiger naar de wereld om je heen te kijken.
Bewust worden van framing met DE NIEUWSMAKER
Wij geloven dat het onderwijs een mooi startpunt is om te leren over framing en het worden van een kritische mediagebruiker. Daarom duiken wij met onze online-installatie: de Nieuwsmaker samen met studenten in de wereld van berichtgeving. Gezamenlijk kiest de klas een maatschappelijk thema. De ene helft van de klas maakt een nieuwsitem vóór de discussie en de ander tégen met behulp van de Nieuwsmaker. Hierdoor komen studenten er door middel van ervarend leren achter hoe beïnvloeding van de media werkt. Ze zien zelf hoe hun keuzes in beeldmateriaal en achtergrondmuziek bepalen hoe je naar situaties kijkt.
We spraken Projectleider Sociale Veiligheid College ZuidOost, Sandra van Dam, Docent en coach Izone Jeroen van Dam en Ondersteuningscoördinator Gemini College Marijke Biesot over de ‘coronaecho’ die nog steeds voelbaar is op de scholen. Ze vertelden meer over het scholenprogramma VRIEND&VIJAND in de klas van Stichting Critical Mass, over hoe dit een bijdrage levert aan meer verbinding in de klas en over hoe het docenten ondersteunt in het faciliteren van een veilig en positief schoolklimaat.
het begint met ervaren
10 jaar geleden ben ik ooit gestart als vrijwilliger bij Critical Mass. Er was een 10daagse uitwisseling voor een Erasmus+ programma samen met een Belgische, Tsjetsjeense en Palestijns- Israëlische partner. We gingen in die 10 dagen verschillende kunstvormen inzetten en daarover leren. Het jaar dat ik voor het eerst meedeed verdiepten we ons in ‘Het theater van de onderdrukten’, een methode van Augusto Boal. Dit is een methode waar je spel en theater inzet om lastige situaties te onderzoeken en uit te beelden. Vervolgens ga je met het publiek in gesprek over de mogelijkheden binnen de situatie met als doel om de situatie te veranderen, maar ook om te kijken wat je kunt doen om te zorgen dat deze situaties niet meer plaatsvinden. Dit is precies wat Critical Mass nu nog steeds doet en wat ik zo mooi vind: ervaringsleer: vanuit een gezamenlijke ervaring reflecteren en zoeken naar alternatieven.
CRITICAL MASS
Critical Mass maakt interactieve tentoonstellingen, films en games die mensen laten nadenken over hoe we met elkaar samenleven en omgaan met conflicten. Critical Mass speelt met moeilijke thema’s die iedereen in de samenleving raken. Zo brengt Critical Mass gesprekken op gang en activeren we mensen om zich in te zetten voor een inclusieve samenleving.
LESPAKKET MENTALE GEZONDHEID
Samen met het Museum van de Geest zijn we bezig met het ontwikkelen van een lespakket voor jongeren over mentale gezondheid. Aan de hand van verhalen, opdrachten en kunstwerken uit het museum willen wij jongeren in de klas met elkaar in gesprek laten gaan over zorgen mentale gezondheid,
vooroordelen en open zijn van geest
de videoportretten
Voor het lespakket zijn we nog op zoek naar jongeren die het belangrijk / leuk vinden om hun ervaringen met mentale gezondheid en kwetsbaarheid te delen met anderen op camera. Deze ervaringen zullen worden verwerkt in een aantal korte video’s (videoportretten) die in het lespakket zullen worden gebruikt om mentale gezondheid en kwetsbaarheid met elkaar in de klas te bespreken. Om een idee te krijgen van hoe zo’n videoportret eruit kan zien kun je hier het videoportret van Billie Eilish checken. Als het aan ons ligt hét voorbeeld als het gaat over openheid over het thema mentale gezondheid!
